52 370 04 55
kancelaria@kek.pl
Wszystkich małych i średnich przedsiębiorców, jak co roku (choć od całkiem niedawna) czeka złożenie JPK_VAT. Tym razem jednak dołączą do tego grona również mikroprzedsiębiorcy. JPK_VAT to zarazem pierwszy dokument wchodzący w skład Jednolitego Pliku Kontrolnego. Co prawda deadline dla osób początkujących zostaje wyznaczany na nieco później, jednak badania wyraźnie wskazują, że nie tylko inicjujący o Jednolitym Pliku Kontrolnym wiedzą… niewiele. Dotyczy to niestety większości polskich przedsiębiorców, a konsekwencje tej niewiedzy bywają opłakane; błędy w rozliczeniach wiążą się z wielkimi kosztami. Dlatego warto wiedzieć, czym jest Jednolity Plik Kontrolny, a także sam JPK_VAT.
Jednolity Plik Kontrolny to wynalazek resortu finansów, którego cel pokrywa się z szerszą strategią uszczelniania systemu podatkowego. Dlaczego plik? Ponieważ jest on generowany za pomocą stworzonego w tym celu programu komputerowego. Co do jego zawartości, tę stanowi po prostu zbiór wszelkich danych finansowych, a więc faktury, księgi przychodów i rozchodów, wyciągi bankowe, ewidencje zakupu oraz sprzedaży VAT itd. Jednolity Plik Kontrolny charakteryzuje się wystandaryzowanym układem, podobnie zresztą, jak i jego format (XML). Ułatwia on przetwarzanie pliku.
Ministerstwo kładzie w swoich oświadczeniach szczególny nacisk na przyjazność JPK dla podatników. Tym również motywowano wejście Jednolitego Pliku Kontrolnego w życie. Bez wątpienia, transfer danych podatkowych elektroniczną drogą jest niepomiernie szybszy i o wiele bardziej komfortowy, a do tego generuje oczywiście mniejsze koszty niż metoda klasyczna. Widać jednak wyraźnie upieczenie dwóch pieczeni na jednym ogniu – Jednolity Plik Kontrolny w równym stopniu ułatwia przecież życie resortowi finansów, znacznie usprawniając i podnosząc skuteczność kontroli podatkowych. Dzięki Jednolitemu Plikowi Kontrolnemu, przeprowadzanie audytów przez pracowników skarbówki przejdzie do historii, a przynajmniej mocno się zredukuje. Konieczność kontroli nadejdzie dopiero wówczas, gdy w plikach zastanie się nieprawidłowości.
Wszystkie małe, średnie i duże firmy są zobligowane do przesyłania JPK_VAT. Adresatem jest Ministerstwo Finansów, zaś cała procedura odbywa się co miesiąc. Jak jednak wspomnieliśmy, wielkimi krokami zbliża się czas, gdy ten sam los spotka także mikroprzedsiębiorstwa. Samo JPK_VAT to inaczej ewidencja sprzedaży i zakupu VAT. Wysyłają je wszelkie możliwe strony obrotu gospodarczego. Staje się to asumptem dla przeprowadzenia tzw. kontroli krzyżowych i co za tym idzie, wychwycenia ewentualnych niespójności pomiędzy rejestrami VAT a złożoną deklaracją pod nazwą VAT-7.
Cała reszta struktur, a więc operacje magazynowe, szereg wyciągów bankowych, księgi rachunkowe, ewidencja przychodów oraz podatkowe księgi przychodów, powinny być przedkładane, gdy organy podatkowe wystąpią z takim żądaniem. JPK_VAT , jako pakiet danych o zakupach i sprzedaży (wynikający z ewidencji VAT za konkretny okres) przesyłany jest jedynie w postaci elektronicznej i nie ma od tego żadnych odstępstw. Standardowy termin ostateczny to 25-ty dzień każdego miesiąca za miesiąc ubiegły. Jest tak nawet wówczas, gdy podatnik dokonuje rozliczeń kwartalnie!
Faktycznie, JPK ułatwia życie wszystkim stronom, którego ten dotyczy, ale w praktyce spokoju zaznają ci przedsiębiorcy, którzy zlecają opracowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego firmom zewnętrznym. Tym bardziej, że samodzielnie trzeba jeszcze wyposażyć się w niezbędną wiedzę o JPK w kwestiach kluczowych. Chodzi np. o fakt, że terminy obligatoryjnego udostępniania informacji w postaci JPK, zdeterminowane są przez wielkość przedsiębiorstwa, a ta nie podlega swobodnej interpretacji. Podział firm według tego kryterium określony jest ściśle przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.
I tak na przykład, do małych firm należą te podmioty, które co najmniej przez okres jednego roku (biorąc pod uwagę 2 ostatnie lata obrotowe) zatrudniały średnio mniej niż pięćdziesięciu pracowników, a ich roczny obrót netto sięgnął pułapu, który nie przewyższył kwoty 10 milionów euro. Średnią firmą jest z kolei podmiot, który (analogicznie) zatrudniał mniej niż 250 pracowników. Roczny obrót netto nie mógł zaś przekroczyć 50 milionów euro. Jeśli chodzi o mikroprzedsiębiorców – którzy w kontekście nowego obowiązku liczą się najbardziej – zaliczają się do nich ci, którzy są podatnikami VAT, przedkładają deklaracje VAT-7 bądź VAT-7K, zaś ich obroty nie przewyższyły 2 milionów euro. Co do zatrudnionych osób, musi być ich mniej niż 10.
Obowiązek składania JPK_VAT nie obejmuje natomiast (i nic nie zapowiada, by miał objąć) podatników wykonujących jedynie czynności, które zostały zwolnione z podatku od towarów i usług, przy czym czynności te nakreślone są w ustawie o VAT. Najistotniejszy jest jednak fakt, że to właśnie dla mikroprzedsiębiorstw JPK_VAT jest całkowitym nowum, lecz siłą rzeczy przestanie nim być wraz ze styczniem 2018 roku. Mikroprzedsiębiorcy stanowią tymczasem najliczniejszą grupę podatników, toteż znajomość JPK_VAT ma wielkie znaczenie zarówno dla nich, jak i dla finansów państwa.
Oto garść faktów pomocnych dla wszystkich, którzy chcieliby podjąć się zupełnie samodzielnego opracowania JPK_VAT; od A do Z. Ten plik zawiera dane, które identyfikują podatnika i odpowiedni urząd skarbowy. Zaliczają się do nich choćby REGON, NIP czy kod urzędu skarbowego. Poza tym, są to dane dotyczące dokumentów sprzedażowych, ale i zakupowych. JPK_VAT to, krótko mówiąc, odzwierciedlenie informacji widniejących w ewidencji zakupu i sprzedaży, a zatem zawarte w nim informacje muszą zgadzać się z tymi, które zostały ujęte w deklaracji VAT!
W sytuacji, kiedy VAT rozlicza się samemu, nie korzystając z usług biura rachunkowego bądź programów księgowych, można liczyć na dostęp do darmowego narzędzia, które oferuje Ministerstwo Finansów. Aby wysyłać regularnie pliki JPK_VAT, niezbędny jest certyfikat kwalifikowany, ewentualnie profil zaufany. Kolejnym krokiem jest pobranie oraz instalacja aplikacji Klient JPK 2.0 – to ona posłuży do wysyłania plików JPK. Kiedy wyślemy już JPK_VAT, otworzy się przed nami możliwość pobrania formularza UPO_JPK. To, w rozwinięciu, Urzędowe Poświadczenie Odbioru (dla JPK). Formularz ten zapewnia potwierdzenie odbioru pliku, a także weryfikację statusu złożonego dokumentu.
Niuansów wokół Jednolitego Pliku Kontrolnego, w tym i JPK_Vat, jest jak widać całkiem sporo, a diabeł, jak wiadomo, często tkwi w szczegółach. Nie jest to pocieszające, zważywszy na fakt, iż błędy rozliczeniowe mogą skutkować poważnymi kosztami. Tym dotkliwsze konsekwencje spotykają firmy, które JPK nie wysłały; grozi im bowiem kara grzywny. Nieterminowość zdecydowanie nie popłaca. Jeśli nie złożymy informacji w terminie, grozi nam kara grzywny wynosząca do 120 stawek dziennych, a tymczasem wysokość stawki ustalana jest każdorazowo przez sąd. Nie jest niemożliwa kara w wysokości kilku milionów złotych!
Kar finansowych przewidzianych przez Urząd Skarbowy można jednak dość łatwo uniknąć. Wystarczy skorzystać z usług firmy oferującej specjalistyczne oprogramowanie. Nierzadko możliwe jest zlecenie takiej firmie całej procedury związanej z opracowaniem JPK. Nie ulega wątpliwości, że Jednolity Plik Kontrolny, choć w pewnych aspektach stanowi ułatwienie, w innych rodzi wyzwania. Wdrożenie odpowiednich zmian prawno-podatkowych jest – tak czy inaczej – koniecznością, od której nie da się uciec w żaden sposób. Dopiero wówczas, gdy generowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego stanie się elementem rutyny, będzie można stwierdzić, że wynalazek ten wywiązał się ze swojego zadania.